Informacje

źródło: poznan.pl

XVIII-wieczne malowidła pokrywające sklepienie Sali Sesyjnej Urzędu Miasta Poznania przy placu Kolegiackim zostały odnowione. Freski przedstawiają sceny o charakterze biblijnymi, świętych z zakonu jezuitów, a także Jana Kazimierza Wazę w stroju kardynalskim.

Szacuje się, że dekoracje powstały w 1732 r., kiedy ukończono budowę kolegium jezuickiego. Wówczas pomieszczenie to służyło jako refektarz, czyli klasztorna jadalnia. Autorem malowideł, jak zgodnie twierdzą historycy sztuki, był franciszkanin, o. Adam Swach. Niestety, w sali nie znaleziono jego sygnatury. Freski prawdopodobnie zamalowano niedługo po likwidacji zakonu w 1773 roku. Wtedy też budynek przeznaczono na cele świeckie.

- Cieszę się, że po blisko 250 latach ta zabytkowa sala odzyskała swój pierwotny blask. Odrestaurowane dekoracje stanowią wyjątkowo cenny i unikatowy przykład niemal całkowicie nieznanego wcześniej barokowego wystroju budynku - zaznacza Joanna Bielawska-Pałczyńska, Miejska Konserwator Zabytków.

Pierwsze freski na suficie Sali Sesyjnej odkryto w 2018 roku. Przeprowadzone wtedy prace konserwatorskie doprowadziły do odsłonięcia dekoracji na ok. 20 proc. sklepienia. Teraz ukazano i odrestaurowano pozostałą część.

Co przedstawiają malowidła?

Pośrodku sklepienia namalowano trzy duże sceny sceny o charakterze biblijnym i alegorycznym. Największa scena w centrum sklepienia ukazuje "świątynię mądrości" - rotundę wspartą na siedmiu kolumnach. W jej wnętrzu przedstawiono kobiecą postać przy stole z chlebem i winem. U dołu namalowano grupę lamentujących ludzi. Scenę otaczają łacińskie napisy z Księgi Przysłów Starego Testamentu i Lamentacji Jeremiasza.

Po północnej i południowej stronie sklepienia umieszczono dwie mniejsze sceny w kształcie czwórliści. Jedna scena przedstawia walkę Samsona z lwem. Kolejna - "ucztę mądrości". Personifikacją mądrości jest kobieca postać z czerwonymi skrzydłami, która siedzi na honorowym miejscu za okrągłym, zastawionym stołem. Po jej bokach zasiadają: po jednej stronie śś. Piotr i Paweł, po drugiej dwaj jezuici w białych zakonnych strojach. Chrystus podaje do stołu chleb, anioł nalewa wino. Freski na sklepieniu otoczone są wizerunkami świętych i błogosławionych z zakonu jezuitów, m.in. Ignacego Loyoli, Stanisława Kostki, Andrzeja Boboli czy Jana de Goto. Każda postać została podpisana po łacinie. Inskrypcje zachowały się w dobrym stanie.

Pomiędzy wizerunkami świętych i błogosławionych, w owalnych medalionach ukazano jezuickich kardynałów. Tu podpisy zachowały się szczątkowo, a wizerunki trzech z nich zostały w przeszłości całkowicie zniszczone. Ponieważ jednak do 1733 r. kardynałów z tego zakonu było dokładnie 10 i tyle też było miejsc na sklepieniu, specjaliści ustalili, kto powinien być przedstawiony. Aby jednak odróżnić rekonstrukcje od oryginalnych malowideł, brakujących kardynałów namalowano szkicowo, w kolorze sepii.

Na honorowym miejscu, w lunecie naprzeciwko medalionu maryjnego przedstawiono Jana Kazimierza Wazę w stroju kardynalskim. Po bokach przyszłego króla widnieją orzeł i lew, które przynoszą mu koronę i berło.

Po odkryciu dekoracji na sklepieniu sali zdecydowano również o poszerzeniu zakresu prac o ściany pomieszczenia.

- Badania wykazały, że oryginalne, barokowe tynki zostały w całości skute, prawdopodobnie w 1. połowie XX w. Pod sklepieniem znaleziono jedynie niewielkie, izolowane fragmenty z niebieską monochromią. Aby zyskać potwierdzenie, zrobiono otwór w ścianie północnej i przebadano zamurowany otwór drzwiowy. W jego ościeżnicy znaleziono dobrze zachowane barokowe tynki z szaroniebieską monochromią, bez dekoracji - mówi dr Eliza Buszko, kierowniczka prac konserwatorskich.

Ściany w Sali Sesyjnej zostały pomalowane na kolor szaroniebieski, wzorowany na pierwotnej barokowej barwie ścian. Obecnie w pomieszczeniu trwają prace porządkowe oraz montaż wyposażenia. Pojawiło się już nowe oświetlenie. Miejscy radni wrócą do Sali Sesyjnej w maju lub czerwcu.

Prace rozpoczęły się w styczniu 2022 r. Prowadziła je Firma Konserwatorska Piotr Białko Zabytki Malarstwa, Rzeźby, Architektury z Krakowa. Koszt inwestycji to blisko 1,9 mln zł.

Szatan w urzędzie

Odrestaurowanie fresków Sali Sesyjnej to nie jedyne działania zmierzające do odkrywania i zachowania cennych barokowych dekoracji dzisiejszej siedziby urzędu miasta. W 2017 roku przeprowadzono prace konserwatorskie w położonym obok Sali Sesyjnej niewielkim pomieszczeniu - dawnej jadalni rektora kolegium. Odsłonięto wtedy na sklepieniu malowidło "Kuszenie Chrystusa".

Inne przykłady XVIII-wiecznej dekoracji kolegium to odkryty w 1997 r. i poddany konserwacji polichromowany strop na drugim piętrze w skrzydle południowo-zachodnim, a także odkryte w 2007 r. okno, eksponowane na półpiętrze głównej klatki schodowej.

(źródło: poznan.pl)

Przeczytaj poprzedni artykuł!

ZNALEZIONO ZNACZNĄ SUMĘ PIENIĘDZY- SZUKAJĄ WŁAŚCICIELA