Wydarzenia

Źródło: Wikipedia.pl

„To coś więcej niż przedstawienie teatralne. To mroczny musical” – w tych słowach reżyser opisuje spektakl o Dmowskim. Teatr Polski w Poznaniu przy pomocy spektaklu próbuje odpowiedzieć na pytanie- skąd bierze się obecna „fala nienawiści prawicowej”?

Spektakl poświęcony jest głównemu ideologowi polskiego nacjonalizmu, jednemu z twórców niepodległej Polski i autorowi „Myśli nowoczesnego Polaka” – Romanowi Dmowskiemu. Przeniesienie jego historii na teatralne deski, to pomysł dyrektora artystycznego Teatru Polskiego, Macieja Nowaka. "Dmowski znów stał się bardzo gorącą postacią, wzbudzającą mnóstwo polemiki, emocji" – powiedział Nowak.

„Zalewani jesteśmy falą nienawiści prawicowej, nacjonalistycznej, która jest brana wprost z pism Romana Dmowskiego" – mówi reżyser przedstawienia, Grzegorz Laszuk. I dodaje: "Ten spektakl jest dla mnie reakcją na zło, które się dzieje dookoła. Żyjemy w kraju, w którym nie jest bezpiecznie być innym".

Twórcy spektaklu dość odważnie zestawiają Romana Dmowskiego z postacią niemieckiej filozof Hannah Arendt – i biografią niemieckiego zbrodniarza wojennego Adolfa Eichmanna.

"Skojarzyło nam się, że Dmowski jako człowiek zły i niezbyt mądry, pasuje do portretu banalności zła, którą Arendt opisała w swojej słynnej książce +Eichmann w Jerozolimie. Rzecz o banalności zła+. Wydawałoby się, że Eichmann był postacią demoniczną, wcielonym diabłem, tak naprawdę był bardzo banalnym, prostackim człowiekiem. Rys charakterologiczny, który znamy z opisu Eichmanna w książce Arendt idealnie pasuje do Romana Dmowskiego - to równie banalna postać, która poprzez swoją działalność polityczną stara się odreagować kompleksy, trudne dzieciństwo" – powiedział Laszuk.

ROMAN DMOWSKI

Roman Dmowski urodził się 9 sierpnia 1864 r. W opublikowanych w 1903 r. "Myślach nowoczesnego Polaka" przedstawił najważniejsze założenia ideowe nacjonalizmu polskiego. Pisał w nich m.in.: "Jestem Polakiem - to znaczy, że należę do narodu polskiego na całym jego obszarze i przez cały czas jego istnienia (...) Wszystko co polskie jest moje: niczego się wyrzec nie mogę. Wolno mi być dumnym z tego, co w Polsce jest wielkie, ale muszę przyjąć i upokorzenie, które spada na naród za to, co jest w nim marne".

Po wybuchu I wojny światowej Dmowski wszedł w skład utworzonego 25 listopada 1914 r. w Warszawie Komitetu Narodowego Polskiego, który reprezentując orientację prorosyjską, skupiał głównie przedstawicieli Narodowej Demokracji oraz Stronnictwa Polityki Realnej. 15 sierpnia 1917 r. został przewodniczącym powstałego w Lozannie Komitetu Narodowego Polskiego, który tworzyli politycy Narodowej Demokracji i Stronnictwa Polityki Realnej.

W 1919 r. wraz z Ignacym Paderewskim reprezentował Polskę na paryskiej konferencji pokojowej. 28 czerwca 1919 r. wspólnie z nim podpisał w jej imieniu Traktat Wersalski. W latach 1919-1922 był posłem na Sejm. W 1920 r., w czasie wojny polsko-bolszewickiej wszedł w skład Rady Obrony Państwa. W 1923 r. pełnił funkcję ministra spraw zagranicznych w rządzie Wincentego Witosa.

Po przewrocie majowym 1926 r. założył opozycyjny wobec władz rządowych Obóz Wielkiej Polski, organizację o charakterze pozaparlamentarnym i ponadpartyjnym. Jej deklaracja ideowa, której był autorem, zakładała m.in. solidarność narodową, ścisły związek państwa z Kościołem katolickim oraz potrzebę kształtowania dyscypliny społecznej i obyczajowej. Dmowski zmarł 2 stycznia 1939 r. Za zasługi w działaniach na rzecz niepodległości Polski został odznaczony Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski.

Premiera spektaklu odbyła się 11 listopada. Spektakl pt.: "Myśli nowoczesnego Polaka. Roman Dmowski (nieautoryzowana biografia)” można będzie zobaczyć w sobotę, niedzielę (12 i 13 listopada) o godzinie 19.00.

Przeczytaj poprzedni artykuł!

RÓWNIEŻ W POZNANIU ŚWIĘTUJEMY NIEPODLEGŁOŚĆ